Miesięczne archiwum: marzec 2015

Prof.Dr.Thomas Strauss-Köln 1994 ” Die eruptive Erdverbundenheit”

Einige schweizerische und deutsche Kunstmuseen haben sich vor kurzem mit bedeutsamen Retrospektiven an ein eher soziologisches und psychologisches als ästhe-
tisches Phänomen, das bislang im Schatten des noch nicht Ausgesprochenen verblieben war, herangewagt. Es geht um die Paarbeziehungen, um das Zusammenleben von Künstlern, um ihre intime partnerschaftliche Zusammenarbeit und die gegenseitige Inspiration und damit um den oft verborgen gebliebenen Beitrag zur Kunstgeschichte, den einzelne, hinter dem Glanz ihrer berühmten Ehemänner, seit je bescheiden und unauffällig, arbeitende Frauen-Künstlerinnen geliefert haben. Eine Sonia Delaunay, Sophie Taenber-Arp oder Hannah Höch zum Beispiel; in Polen sagen wir eine Katarzyna Kobro und viele andere, zu Unrecht wenig bekannt gebliebene Persönlichkeiten.
Es war nicht nur Marianne Werefkin (1860-1936), die unzufrieden mit sich selbst und in den Konventionen Des Anfangs des Jahrhunderts verhaftet, glaubte, dass es nur einem Mann möglich sei, Neues zu schaffen. Sie unter- stützte nicht nur alle Versuche Alexej Jawlenskys, sie fasste auch seine Gefühle in Worte und schrieb dessen Glaubensbekenntnisse nieder. Erst 1938 entdeckte die Kunstgeschichte die großzügigen Manipulationen Monumentalität eines Auguste Rodin, Jackson Pollock oder Diego Rivera blieb der stille und bewegende Aufschrei einer Camille Claudel,Lee Krasner oder Frida Kahlo Jahrzehnte unbemerkt. Das Damenopfer nennt man im Schachspiel einige der entscheidenden Züge, die zum Überleben des Königs führen. Dem in dieses Spiel nicht Eingeweihten muss man dabei erklären, dass der König bei weitem nicht die wirkungsvollste Figur ist. Ohne andere Figuren, die sich für ihn opfern, ist er wahrhaft machtlos.

Die durch die erwähnten kunsthistorischen Ausstellun- gen der letzten Zeit bekannt gewordene Problematik ist sicher ohne grobe Vereinfachungen nicht auf einzelne weitere Künstlerehepaare heutzutage anzuwenden. Auch wenn sich über den im Jahre 1968 kulminierenden kämpferischen Feminismus bestimmt streiten ließe, sicher ist dass die Frauen von heute – die Künstlerinnen, verheiratet mit bekannten und bedeutenden Autoren inbegriffen – großen Wert eben auf die Abgrenzung, also auf die Selbstfindung legen. Sie sind einfach selbst- bewusster geworden. Wahrscheinlich verhält es sich so auch mit der Essener Bildhauerin und Malerin Barbara Ur.
Nicht nur rasante erzählerische Stil der Bilder ihres Mannes Andrzej Jan wirkt auf seine Umgebung bestimmend. Eines Stils, der monumental und irgendwie unbeugsam definitiv bleibt, auch dann, wenn er von den großen Themen der polnischen Geschichte – das direkte Engagement Andrzej Piwarskis für den Freiheitskampf in Polen nach 1981 bleibt auch im westlichen Exil wahr- scheinlich einmalig – zu expressiver Abstraktion übergeht. Barbaras Sohn, Tomasz, ist schon in Deutschland aufgewachsen. Die Impulse, die er von Kunstakademie Düsseldorf – auch nach Beuys, in den achtziger Jahren noch eine der lebhaftesten Werkstätten des experimentellen Tuns in Deutschland – nach Hause mit- bringt, inspirieren bestimmt den angeschlissen Künstlerkreis. Barbaras impulsive Unruhe, ihre ständige Unzufriedenheit mit sich selbst und ihr selbstkritisches Streben nach vorne bekommen so einen direkten, ummittelbar zugreifenden inspirativen Anstoß.
Die Ausgangssicherheiten erwarb sich Barbara Ur vor- Wiegend in der Beschäftigung mit der Keramik. Das eruptive Naturel der Künstlerin ist aber auch durch die relativ strengen, stabilen regeln einer alten Handwerkstradition, aus der man nur schwer aussteigen kann, nicht zu fesseln. Ehe sich hier die ersten Erfahrun- gen zu irgendeiner Stilroutine festigen können, bricht das ungehemmte Temperament in alle Richtungen aus. Holz, Stein, Metall und Textil, verschiedene Abfallprodukte durchbrechen die eventuelle Monotonie der sonst üblichen und eingespielten Tonformen. Die figurativen Remini-szenzen und der Reichtum an lebhaften Assoziationen breche den disziplinierten Vorstoß zum rein Funktionellen.

Die Faszination der expressiven Farbgebung und das Abenteuer der skizzenhaften Zeichnung am liebsten a la prima, mit einem voll in den Ölbrei eingetauchten breiten Pinsel, begleiten Barbaras künstlerische Vitalität von Anfang an. Die Ausflüge aus dem intimen Heimatnest Danzig nach Skandinavien und Deutschland (und später dann noch nach Spanien) erweitern den Horizont und ermuntern zum andauernden Experiment. Die Ausgangs-inspiration durch das Werk von Marc Chagall bleibt dabei durch Jahrzehnte erhalten. Durch die zur Selbständigkeit tendieren pastosen und dicken Malschichten, die in sich schon den Expansionsdrang des Temperaments befrie-digen, leuchtet immer Barbaras andauernde, Verzaubre rung durch das Einmalige, wenn wir es so wollen, das eigentliche Thema selbst durch.
Im Übergang von den achtziger in die neunziger Jahre beginnt sich die Vielfalt der thematischen und materiellen Experimente zu vereinfachen. Das Interesse an den Ausbruchsmöglichkeiten in alle sich abzeichnenden Richtungen bekommt jetzt einen konstanten Kern. Bei der Ästhetik der Schnelligkeit, der konzentrierten Kürze und der Hauptgegenstand von Barbara Urs Interessen, nämlich die skizzenhafte, mit minimalen Kettenschnitten aus dem groben Holzklotz herausgezauberte Andeutung der menschlichen Figur. Das Mythologische, es kann auch das anthropologische sein, ist in die Gegenwart umgesetzt und aktualisiert. Bevor wir uns aber in das Geheimnis der angedeuteten Symbole – ein Geheimnis, das Barbara Ur wahrscheinlich zur Zeit am meisten reizt – vertiefen, scheint es angebracht, hier einige Bemerkungen zum breiteren künstlerischen Kontext ihrer Werke vorzubringen.
Die zweite Hälfte der achtziger Jahre, die Zeit also, in der das Werk der Essener Bildhauerin die kompakte Sicherheit und die unverkennbare Handschrift annimmt, ist
Die Zeit, in der die moderne deutsche Kunst nach ein paar Jahrzehnten der totalen Abwesenheit aufs neue in die anspruchsvolle internationale Konfrontation zurückkehrt. Köln und Düsseldorf, d.h. die Essen am nächsten liegenden Großstädte, sind – neben Berlin – die Orte, wo die Ästhetik der “Neuen Wilden” sich zum ersten Mal und wahrscheinlich auch am stärksten zu Wort meldet. Braucht man hier unbedingt einzelne Namen, wie z.b. Lüpertz,Höckelmann, Baselitz, Immendorf, Dahn, Dokupil, oder Kiefer zu erwähnen?

Was aber bemerkenswert ist, ist die Beschränkung der neun deutschen Ästhetik auf die Malerei selbst. Der Autor dieser Zeilen arbeitete in der Zeit des größten Aufbruchs der Neuen Wilden an einem auf das zeitgenössische Plastik spezialisierten Kunstmuseum. So weiß er aus eigener Erfahrung, wie schwer es war, die Parallelität der neuesten malerischen Stilistik eben auf dem Gebiet der Skulptur und der Raumgestaltung zu beweisen. Auch bei der großartigen Ausstellungsbilanz “Skulptur des Expres-sionismus” (Los Angeles – Köln, 1984) wagte man es nicht, aus der sicheren klassischen Vergangenheit in die Gegenwart hinüberzusteigen. Die groben, mit ungeheurem Schwung gehauenen Holz-Torsi von Barbara Ur füllen also möglicherweise eben jenen freien Raum aus, der von ihren deutschen Kollegen in achtziger Jahren noch unausgefüllt blieb.
Die mit Polen, und besonders mit dem Danziger Kunst-raum verbundene Bildhauerin ist inzwischen auch in der deutschen Kunst, besonders mit der aus dem Ruhrgebiet kommenden, fest beheimatet. Ihr Werk spiegelt so neben der ursprünglichen polnischen Inspiration, auch die Grundzüge der künstlerischen Entwicklung der letzten speziell in Westdeutschland wieder. Beides vermischt sich und bildet so eine neue, eigenwillige und selbständige Einheit, was im Grunde die ideale Zielsetzung aller jemals aus ihrer Heimat Vertriebenen und zwangsläufig in einer neuen, vorerst fremden Umgebung angesiedelten Kultur-schaffenden ist.

Die Stimme Barbara Urs ist in diesem bunten Chor aller Mitteleuropäer unverkennbar. Der in den letzen zwei, drei Jahren sich abspielende Übergang von der expressiven Palette der achtziger Jahre zum gegenwärtigen einfachsten schwarz-weiß Kontrast oder sogar zur Farb-losigkeit der “reinen” Holzskulpturen deutet dabei einige sich überraschend abzeichnende neue Aufbau-gesetzmäßigkeiten an. Das anfängliche Chaos ist, so scheint es, definitiv gebannt. Der immer in geschlo-ssenen Dreiecken von oben nach unten kreisende Rhythmus der skulpturgellen Entfaltung kommt nun auch ohne die unterstützende, oft auch zu dominierende Farbe aus.
Das aus der Plastik verdrängte bunte Kolorit breitet sich dabei ungehemmt in die jedes Werk begleitenden malerischen Skizzen aus. Es scheint, dass das Schaffen von Barbara Ur in der letzten Zeit eine einprägsame Eigendynamik entfaltet hat. Die vor ein paar Jahren noch leise ausgesprochenen Worte der Erwartung haben sich mindestens teilweise erfüllt. Es reicht jetzt schon, mit offenen Augen hinzuschauen. Die ansteckende sinnliche Freude strahlt aus ihrem Werk mit voller Kraft, wobei einige weiter uns noch zu erwartende Überraschungen keineswegs ausgeschlossen sind.

Prof.Dr.Thomas Strauss-Köln 1994 ” Die eruptive Erdverbundenheit” aus dem Katalog “Barbara Ur “- Nationalmuseum Danzig 1994

Prof.dr THOMAS STRAUSS – “Erupcyjny zwiazek z ziemia”

…Impulsywny niepokój Barbary, jej stale niezadowolenie z samej siebie i jej samokrytyczne parcie do przodu, otrzymuja w ten sposób wprost, bezposrednio uchwytny, inspirujacy impuls.
Poczatkowa pewnosc artystyczna uzyskala Barbara Ur przede wszystkim dzieki zajeciu sie ceramika. Wybuchowa natura artystki jest jednak nie do ujarzmienia przez stosunkowo surowe i stabilne reguly tej starej tradycji rzemieslniczej, od której trudno jest sie uwolnic. Zanim pierwsze doswiadczenia moglyby przybrac forme zrutynizowanego stylu, niepohamowany charakter wybucha we wszystkich kierunkach. Drewno, kamien, metal i tekstylia, róznorodne odpady przelamuja ewentualna monotonie zwyczajnych, typowych form glinianych. Figuratywne reminiscencje oraz bogactwo zywotnych skojarzen przelamuja zdyscyplinowana próbe w kierunku czysto funkcjonalnym.
Fascynacja ekspresyjnymi barwami oraz przygoda szkicu, najlepiej a la prima, wraz z szerokim, umoczonym w olejnej papce pedzlem towarzysza od poczatku artystycznej witalnosci Barbary.
Wycieczki z intymnego gdanskiego gniazda do Skandynawii i do Niemiec / pózniej jeszcze do Hiszpanii / poszerzaja ten horyzont i zachecaja do nieustajacego eksperymentu. Poczatkowa inspiracja dzielami Marca Chagalla pozostaje przy tym zachowana przez lata. Poprzez zmierzajace do usamodzielnienia sie grube, in pasto, warstwy malarskie, które juz same w sobie zachowuja te ekspansyjne dazenia temperamentu, przeblyskuje trwale oczarowanie Barbary, tym co jednorazowe, inaczej mówiac: wlasciwy temat sam w sobie.
Na przelomie lat osiemdziesiatych i dziewiecdziesiatych eksperymenty tematyczne i z materialem zaczynaja sie upraszczac. Zainteresowanie eksperymentowania we wszystkich mozliwych kierunkach przyjmuje trwaly rdzen. Zachowujac estetyke szybkosci, skoncentrowanego skrótu i ekspresyjnego zwiazku z ziemia, krystalizuje sie glówny przedmiot zainteresowania Barbary Ur, a mianowicie w minimalnym zarysie lancuchowymi cieciami wyczarowane z drewnianego nieociosanego kloca kontury czlowieczej postaci. Mitologia, a moze równiez antropologia zostala zaktualizowana i przetransponowana do wspólczesnosci.
Zanim jednak wglebimy sie w tajemnice wzmiankowanego symbolu – tajemnica, która prawdopodobnie obecnie najbardziej neci Barbare Ur – wydaje sie konieczne przedstawienie paru uwag dotyczacych szerszego artystycznego kontekstu jej dziel.
Druga polowa lat osiemdziesiatych, okres w którym dzielo essenskiej rzezbiarki nabiera pelnej pewnosci i wyraznego i wyraznego wlasnego stylu jest okresem, w którym wspólczesna sztuka niemiecka, po dziesiatkach lat zupelnej nieobecnosci, na nowo powraca na arene wymagajacej miedzynarodowej konfrontacji…
Co jednak godne jest uwagi, to ograniczenie sie nowej niemieckiej estetyki do malarstwa. Autor niniejszych wierszy pracowal w czasie wielkiego ruszenia mlodych dzikich w jednym z muzeów sztuki, specjalizujacych sie we wspólczesnych rzezbach. Stad orientuje sie na podstawie wlasnego doswiadczenia, jak trudno bylo znalezc odpowiedniki nowej malarskiej stylistyki wlasnie na terenie rzezby i ksztaltowanie przestrzeni. Równiez przy okazji podsumowania wspanialej wystawy “Rzezba ekspresjonizmu” /Los Angeles – Kolonia 1984/ nie odwazono sie na przejscie ze sprawdzonej, klasycznej przeszlosci lat dziesiatych i dwudziestych do wspólczesnosci. Grube, z niesamowitym rozmachem ciosane drewniane figury – torsy Barbary Ur, byc moze wypelniaja wlasnie te wolna przestrzen, która przez jej niemieckich kolegów nie zostala w latach osiemdziesiatych do konca wypelniona.
Zwiazana z Polska, a szczególnie z gdanskim srodowiskiem artystycznym, rzezbiarka jest w miedzyczasie równiez prawie zadomowiona w sztuce niemieckiej, szczególnie wywodzacej sie z Zaglebia Ruhry. Jej dzielo odzwierciedla obok zródlowych polskich inspiracji równiez zarysy rozwoju sztuki w ostatnich latach, specjalnie w Niemczech Zachodnich. Jedno i drugie wiaze sie ze soba i w ten sposób ksztaltuje sie nowa, samowolna jednosc, co w zasadzie jest idealnym celem wszystkich, którzy kiedys wypedzeni ze swojej ojczyzny znalezli sie w nowym, poczatkowo obcym srodowisku twórczym.
Glos Barbary Ur jest w tym kolorowym chórze srodkowo-europejczyków rozpoznawalny. Dokonujace sie w ostatnich dwóch, trzech latach przejscie od ekspresyjnej palety lat osiemdziesiatych do obecnych najprostszych bialo-czarnych kontrastów lub nawet do bezbarwnosci “czystych” drewnianych rzezb, wskazuje na niespodziewanie nowe prawidlowosci konstrukcji. Poczatkowy chaos wydaje sie byc zazegnany, ciagle powracajacy w zamknietych trójkatach z góry na dól krazacy rytm rozwoju rzezbiarskiego, odchodzi sie równiez bez wspierajacej, czasem tez dominujacej farby.
Wyparta z rzezb wielobarwna kolorystyka dochodzi niepowstrzymanie do glosu w towarzyszacym kazdej rzezbie szkicu malarskim. Wydaje sie, jakby twórczosc Barbary Ur rozwinela w ostatnim czasie charakterystyczna wlasna dynamike. Jeszcze przed laty cicho wypowiedziane slowa oczekiwania spelnily sie przynajmniej czesciowo. Wystarczy juz teraz rzut oka. Zarazliwa zmyslowa radosc promieniuje z jej dziel pelnia sily, przy czym dalsze, oczekujace nas niespodzianki wcale nie sa wykluczone.

Prof.dr THOMAS STRAUSS – “Erupcyjny zwiazek z ziemia” – Katalog wystawy
indywidualnej Muzeum Narodowe – GDANSK – 1994.Tlumaczenie: WERONIKA GRABE

R.D.Lavier “Reise ins Reich des Imaginären – Barbara Ur”

Vielfältig sind die Materialien, die Barbara Ur bearbeitet und die sie miteinander kombiniert. Zunächst ist da die grundlegende Entscheidung zwischen Tafelbild, das von ihrer Ausbildung her Barbara Ur nahe liegt und das sie zum Relief hin erweitert hat, und der raumgreifenden Skulptur festzuhalten. Dabei wird Holz ebenso wie Keramik oder Eisenbeton zum Material. Immer behält das verwendete Material seine Eigenart. Sehr oft wird die Oberfläche malerisch behandelt.

Nägel ragen aus dem bemalten Holz. Aluminium-becher sind in ein Relief eingearbeitet. Dunkel klafft der Innenraum einer überlebensgroßen Figur. Die Werke Barbara Urs zeigen offen ihre Narben, ihre Verletzungen und Verletzlichkeiten. Das geht soweit, Figuren in wahrhaftiger Gespaltenheit vorzuführen. Gespalten ist das Holz, das Material aus dem sie geschaffen sind, gespalten sind sie auch im psychologischen Sinn. Dem Betrachter mag sich diese Schizophrenie mitteilen, wenngleich der sich erst darauf einzustellen hat. Denn die Skulpturen referieren nicht unsere Lebenswirklichkeit, vielmehr zeigen hier Symbole einen Raum der Imagination auf. In ihr einzutreten, ist Sache von Verstand und Gefühl gleichermaßen, eine Ausgangsvor-aussetzung, die sich für jeden Betrachter eigenartig gestaltet, deren grundlegende Momente hier kurz geschildert sein wollen.

Es ist die Reise in einen künstlerischen Kosmos, der bevölkert ist mit Figuren und Konstellationen, deren Mythologien und anspielungsreiche Symbole einen Grundgehalt spiritueller Kraft bewahren. So kann dies nur ein Versuch sein, sich diesem imaginären Kern anzunähern, mit der Gewissheit, ihn nicht anrühren zu können. Dessen bewusst begleitet diese Reise ein Gefühl von Scheu und Vorsicht.

Das erste Mal traf ich die Skulpturen in Barbara Urs Atelier an. Dort standen sie dicht gedrängt auf engem Raum, eine Armee der Kunst gleichsam, die auf ihren Einsatz wartete. Und es schien mir, als hielten die einzelnen Figuren und Gruppen Zwiesprache miteinander, in einer Sprache, deren ich nicht mächtig bin. Und wie die fremden Gestalten einer fremden Zivilisation lösten sie Faszination aus mit dem Beiklang von Angst und Beklemmung. Das sind genügend Voraussetzungen, um eine Annäherung vorsichtig zu gestalten. Der Eindruck war zwiespältig, denn so wie die Figuren scheinbar nicht gestört sein wollen in ihrem Beziehungsgeflecht, wollen sie zugleich aber aufstören und eingreifen. Aus ihrer symbolischen Welt heraus drängen sie sich nicht in unsere Lebenswirklichkeit hinein, sondern ins Traumhafte.

Das kann in einer Installation beschrieben werden, in der die aufgestellte Figurengruppe von inneren Disco-Lichtern flackernd erhellt und in einem Musik- und Klangraum gebettet aufersteht. Das ist weit entfernt vom spielerischen Unernst des Jahrmarktes, vielmehr zeigt sich die abgeschlossene Welt einer im Gleichklang kommunizierenden Gruppe, der sich der Betrachter zwar annähern kann, und die einlädt zu tranceharter Betrachtung. Sie schließt sich ab in einem eigenem Raum der Imagination.

Das gilt auch für die großvolumige Installation der Pyramiden von 1989. Die konstituierenden Drei-ecke sind erfüllt mit symbolischer Kraft: können sie doch energiegeladene Abbilder der Vollkommenheit bedeuten und einen Beziehungsrahmen setzen, der die dreifältige Natur des Universums, Himmel, Erde und Menschen als Körper, Seele und Geist symbolisiert. Diesen Dreiecken ist eine Figuren-gruppe zugeordnet, die wiederum ein Dreiecken bildet, jedoch provokativ das Unvollkommene ausstrahlt, als das dem Menschen Mögliche.

Nicht von ungefähr ist eine Gruppe von großen Figuren als Farbige Soldaten betitelt. Gebrochenheit und Leid gehen aus von den zernarbten Gesichtern, den offen einsichtigen Körpern, die armlos dastehen. Sie sind mehr als nur Reflexe auf die Mediengegenwart der Kriege. Denn genau das, was in den alltäglichen Bildern der Gewalt mehr und mehr entrückt, das einzelne Schicksal tritt hier symbolhaft hervor.

Eine Farbendose in einem bemalten Herd – das ist wie eine Brutstätte der Kunst. Offen ist dieses Werk und zugleich abgeschlossen in der aufgebrachten Farbigkeit, wiederum stilisiert mit den immer wiederkehrenden magischen Dreiecken.

Auch Dinge haben ihr Recht neben den Menschen- und Tiergestalten in diesem imaginären Raum. Sie wirken mit der gleichen assoziativen Kraft wie die menschlichen Figurinen. So entsteht ein ganzheitlicher, in sich abgeschlossener Kosmos. Farbige Gestaltung unterstreicht die Präsenz der einzelnen Merkzeichen. Wärme und Energie sind symbolhafte Merkmale der Farbgestaltung, beson-ders deutlich zu sehen am Beispiel der Installation der großen Pyramide mit den Farben Rot und Gelb. Grelle Farbigkeit wechselt ab mit einer Zeichnung in Schwarz und Weiß. Auch diese wirkt sehr plakativ und hervorstechend.

Dabei sei es die Materie, die eine Faszination ausübe, so beschreibt Barbara Ur den Anfang ihres Arbeitprozesses. Das kann ein Holzrohling genauso gut sein wie die amorphe Masse von Beton. Im Material selbst wohnt die Idee, die herausgearbeitet sein will.

Vorstellbar ist, dass nicht nur zwei oder drei Figuren eine Gruppe bilden, sondern dass die Skulpturen in vermehrter Anzahl auftreten. Doch der individuelle Zug einer jeden Figur bliebe erhalten. Fern einer Maskierung in Anonymität besteht auch in der Vielfalt noch der einmalige Gestus der die Verletztheit signalisiert, aber zugleich auch Mächtigkeit. Macht übt die einzelne Skulptur aus aufgrund ihrer herausgearbeiteten Gestalt, mag sie überlebensgroß oder auch nur kniehoch sein. Herausgehoben ist sie auch aus einer Anonymität der Massenhaftigkeit.

R.D.Lavier “Reise ins Reich des Imaginären – Barbara Ur” aus dem Katalog “Barbara Ur “- Nationalmuseum Danzig – 1994

R.D. LAVIER – “Podróz do krainy imaginacji – Barbara Ur”

Róznorodne sa materialy, którym posluguje sie Barbara Ur, które opracowuje i wzajemnie ze soba komponuje. Na poczatku procesu twórczego stoi zasadnicza decyzja wyboru miedzy obrazem na plótnie, którego forma jest Barbarze, ze wzgledu na jej ukonczony kierunek studiów blizsza, a która poszerzyla az do reliefu, oraz rzezba nadajaca przestrzeni nowy wymiar. Przy czym materialem jest zarówno drewno, jak i ceramika lub tez zelbeton. Zastosowany material zachowuje zawsze swoja wlasciwosc. Czesto jego powierzchnia jest polichromowana.
Gwozdzie wystaja z pomalowanego drewna. Aluminiowe kubki sa wkomponowane w reliefy. Ciemnosc wydostaje sie z otwartego wnetrza ponad wymiarowych figur. Dziela Barbary Ur otwarcie ukazuja swoje blizny, skaleczenia i swa wrazliwosc. Chodzi o ukazanie postaci w ich rzeczywistym rozdwojeniu. Rozlupane jest drewno, material, z którego sa stworzone, rozdwojone sa one równiez w psychologicznym znaczeniu. Zwiedzajacy podziela ten schizofreniczny przekaz, jakkolwiek musi sie on najpierw do tego przygotowac, poniewaz rzezby, te nie reflektuja naszej rzeczywistosci lecz przeciwnie ich symbolika ukazuje przestrzen imaginacji. Wstapienie do niej jest sprawa umyslu i uczucia przeslanka, przybierajaca dla kazdego ogladajacego indywidualna postac, a którego zasadnicze momenty zostaja tutaj pokrótce zasygnalizowane.
Jest to podróz do artystycznego kosmosu, zaludnionego postaciami i konstelacjami, których mitologie i bogate w aluzje symbole, strzega zasadniczej dawki mocy spirytualnych. W tej sytuacji moze to byc jedynie próba zblizenia sie do tego wyimaginowanego rdzenia ze swiadomoscia niemoznosci jego uchwycenia. Swiadomosc ta oniesmiela i wywoluje uczucie ostroznosci.
Po raz pierwszy zetknalem sie z rzezbami Barbary Ur w jej pracowni. Staly one tam stloczone na malej przestrzeni, przypominajac armie sztuki, oczekujaca wprowadzenia do akcji. Wydawalo mi sie, jakby poszczególne figury i grupy figur prowadzily ze soba dialog, w jezyku, którego nie opanowalem. Podobnie jak obce postacie, obcej cywilizacji wyzwalaja one fascynacje oraz uczucie obawy i niepokoju. Stanowi to wystarczajace przeslanki dla ostroznego formowania zblizenia. Wrazenie to bylo dwojakie, gdyz podobnie jak te postacie pozornie nie chca byc niepokojone w ich splocie wzajemnych powiazan, jednoczesnie jednak chca byc niepokoic i atakowac. Ze swego symbolicznego swiata przedostaja sie nie do naszej rzeczywistosci lecz do swiata zludzen.
Mozna by to zlustrowac na podstawie instalacji “Ikary”, w której zakomponowana grupa figur zmartwychwstaje w przestrzen muzyki i dzwieku, rozjasniona od wewnatrz migocacymi swiatlami dyskoteki. Dalekie jest to od zabawnej niepowagi jarmarku, przeciwnie ukazuje ona zamkniety swiat harmonicznie ze soba porozumiewajacej sie grupy, do której ogladajacy moze sie zblizyc i która sklania do wznioslych refleksji. Zamyka sie ona we wlasnej przestrzeni imaginacji…
Puszka po farbach w pomalowanej kuchence – to jakby wylegarnia sztuki. Dzielo to jest otwarte i równoczesnie zamkniete w swej wzburzonej kolorystyce, ponownie stylizowane ciagle powracajacymi magicznymi trójkatami. Przedmioty jak swiat zwierzat maja równiez, obok czlowieka, swe prawa w tej wyimaginowanej przestrzeni. Oddzialuja one z podobna jak figury ludzkie sila skojarzenia. W ten sposób powstaje calosciowy, w sobie zamkniety kosmos.
Barwna konfiguracja podkresla obecnosc poszczególnych znaków orientacyjnych. Cieplo i energia sa symbolicznymi cechami konfiguracji farb, szczególnie wyraznie dostrzegalne na przykladzie instalacji duzych piramid w kolorach czerwieni i zólci. Jaskrawa kolorystyka zastapiona zostaje czarno-bialym rysunkiem. Dziala to wybitnie plakatowo. Materia jest zródlem fascynacji – opisuje Barbara Ur poczatek swego procesu tworzenia. Moze to byc zarówno surowy klocek drewna, jak i bezksztaltna masa betonu. W materiale mieszka idea, która chce byc wydobyta i przetworzona…

R.D. LAVIER – “Podróz do krainy imaginacji – Barbara Ur” – Katalog wystawy
indywidualnej Muzeum Narodowe – GDANSK – 1994.Tlumaczenie: WERONIKA GRABE

SABINE WEGNER – Wstep do katalogu wystawy indywidualnej…

..W rezultacie: “Moim stylem jest brak stylu”, stwierdza artystka, i jest to dokladne stylistyczne okreslenie dziela Barbary Ur, jego umiejscowienie w sztuce jako swobodnego przedsiewziecia pragmatyka gorliwie interpretujacego. Aby uniknac nieporozumien: Barbara Ur posiada styl, wlasnie wlasny, którego nie mozna bez objasnien podporzadkowac znanym kategoriom. Równiez nielatwo pojac jej nastawienie do estetyki, która ulega zmianom, wraz z rozwojem artystki. Podobnie jest z jej technika: w wirtuozyjnym wladaniu stapia rózne dyscypliny – kocha barwy i pedzel równie jak gline, drewno, kamien, metal i tkanine ale takze odpady – maluje, rysuje, tworzy obiekty i rzezby, sklada przerózne elementy w nowe kompozycje, wzbogaca je w ostatnim czasie muzyka i elektroniczna gra swiatla…
Barbare interesuja wszystkie formy zycia, zarówno materialne, jak i duchowne. Kim, czym dlaczego jestem! Zawsze od nowa, zawsze inaczej, ze zmieniajacej sie perspektywy stawia i bada w swych pracach Barbara Ur podstawowe pytania ludzkiej egzystencji. Byc oznacza byc tutaj. Nie ponad zyciem lecz w jego srodku. Zycie jest sztuka a sztuka wszystkim: niekonczacym sie ruchem i wzruszeniem – postepem, inspiracja, inteligencja. Umysl i dusza stanowia energie karmiona z niewyczerpalnych zródel uduchowionego uniwersum. Czy energia ta jest niesmiertelna! Pochodzenie i zanikanie zycia to najwazniejsze, boskie tajemnice. Stuprocentowe wyjasnienia nie istnieja. Równiez Barbara Ur nie daje w swych dzielach definitywnej odpowiedzi, nie daje sie podporzadkowac okreslonemu stylowi. Sztuka jest jej stylem zycia, równie zróznicowanym jak samo zycie…
W poszukiwaniu nowych wymiarów, przestrzeni, która nie bylaby pejzazem, lecz bardziej od niego przestrzenna, przecina Barbara Ur abstrakcyjny obraz o wielowarstwowej fakturze. Dwa ciecia, i fragment plótna zwisa, okresla przestrzen, zalamuje swiatlo, rzuca cien. Zniszczenie prowadzace do odkrycia nowego, estetycznego elementu pólrzezbiarskiego srodka tworzenia, który równoczesnie wzmacnia ekspresje. Od tego momentu maluje Barbara z “dziurami” prezentuje “dziurawy swiat”.
W latach 1976-80 wyklada Barbara UR Wyzszej Szkole Sztuk Plastycznych w Münster /RFN/ projektowanie rzezbiarskie. Z jej prac znika, przynajmniej w rozpoznawalnej formie, przedmiot i czlowiek. Tylko dalece przypominaja te kompozycje z tkaniny i drewna, w kolorystyce spokojnie stonowanej, czesciowo przelamanej, pejzaze. Wraz z ta redukcja wysuwaja sie na plan pierwszy problemy struktury. Dominuje gra swiatel i cieni.
W trakcie eksperymentowania z modelami ludzkich glów, których bogactwo wariacji mimiki odslania repertuar wyrazu dalece wybiegajacy poza sztywne maski towarzyskie, rozwija Barbara Ur w 1977 roku jedna z najbardziej oryginalnych technik: drewnem obramowane maski ceramiczne, abstrakcyjne elementy ceramiczne, powiazane sznurem lub umocowane na metalowych siatkach, ozdobione ciezkimi lancuchami. Harmoniczna struktura i ruch tworza w gobelinach/Ur organiczna jednosc. Plastycznosc gliny, która wytrzymuje proces palenia, odpowiadaja miekkie i gietkie powiazania, których plynnosc charakteru podkreslana jest ornamentalnymi lancuchami z ich jawna symbolika. Raz przekazuje delikatny malunek w barwach natury spokój i powiazania z ziemia, kiedy indziej oszolamia frapujaca dwukolorowosc swoim jednak rozwaznym kontrastem. Poprzez plaszczyznowa destrukcje, tworzac dystans do sciany i formalnie powiekszajac przestrzen, wchodzi równoczesnie w wymiar glebokosci, który zezwala w sensie metamorficznym na normalne utajone spojrzenie. Dla obserwatora postaci i przedmiotów, które znowu w 1978 roku integruje w swoje obrazy oznacza to czesto spojrzenia w próznie lub na calosc…
Ceramiczne glowy i popiersia otrzymuja coraz wiecej towarzyszy, w formie wolnostojacych rzezb. Od gotycko-surrealistycznych statul madonn, po 2,50 metrowe wysmukle syreny, skladane z kolorowych, czesto symboli pokrytymi kawalków ceramicznych, które uwodza bajecznie pieknym obliczem, irytuja fizyczna deformacja i poprzecinana powierzchnia. Równiez tutaj chodzi Barbarze Ur o zapanowanie nad konstrukcja myslenia rzezbiarskiego, jednak przenosne znaczenia otworów w ciele, uwidocznienie dawniej ukrytego, mozliwie pozbawionego substancji ludzkiego wnetrza jest chciane. Rzezby te zachecaja do przemyslen nad zmiennoscia wyobrazen o pieknie, osiagajacym swe szczyty w wynaturzeniu: stylizowane, technicznie manipulowane, wygladzone, systematycznie zamykane powierzchniowo…
Pod koniec lat 80-tych nowa zmiana. Barbara Ur zaostrza kurs konfrontacyjny przeciwko komercyjnej estetyce. Realne obiekty cywilizacyjne, srodki konsumpcji i przedmioty uzytku codziennego od odkurzacza poprzez zderzak samochodu do obnoszonych butów sa przygotowane do prezentacji, lancuchami polaczone, wyposazone w prowokacyjne napisy i odpady. Te antyestetyczne kompozycje zmuszaja obserwujacego do przemyslen nad wlasna materia i monetarna orientacja, która idzie w parze z krótkowzrocznoscia i bezwzglednoscia.
Alternatywne napomnienia o elementarnej zaleznosci i zwiazku z przyroda, o prostych, zyciodajnych zasadach, znajduje wyraz w samowolnych reliefach chlebowych. Kruszaca sie faktura szarzujaca miedzy ksztaltem i abstrakcja wypalanego ciasta, ostrzega przed rozpadem, nawoluje do zastanowienia. Charakter obiektu jest podkreslany dobraniem dodatkowych materialów, jak drewno, siatka druciana lub samo reflektujace tuby farb…
Barbara Ur nie wierzy w unicestwienie czlowieka lecz w dobro natury ludzkiej, które uwidacznia sie w sytuacjach konfliktowych. Dobro ludzkiej natury jest jej glównym dazeniem. W ten sposób zachowuja jej dziela pozytywne momenty szczesliwosci, ale takze consensus nawet tam, gdzie sprzecznosci wydaja sie nie do przezwyciezenia…
Barbara Ur daje sie prowadzic w nieznane, do zródla nieskonczonej inspiracji. Moze sobie pozwolic na eksperymenty. Z lunatyczna pewnoscia potrafi intuicyjnie harmonie doprowadzic do dysharmonii, osiagnac równowage kontrastów. Nawet wtedy, gdy powierzchnia sugeruje chaos, struktura wnosi porzadek. Symbolika farb i form zlewa sie w szyfry. Zólc odpowiada energii i cieplodajnemu sloncu, zielen i czerwien sile czlowieka – i znowu trójkaty i piramidy, których wierzcholki jakby odwrócone lejki sciagaja i gromadza kosmiczna energie, która wyzwala sie u ich podstawy i szerokim strumieniem. Nieswiadomy gest modlitwy o sile i moc.
Diametralne przeciwstawne sa kregi meduzy i sloneczne, bedace archaicznymi symbolami uskrzydlonej, plodnej sily zycia z jednej strony, jak i zniszczenia i skostnienia pierwotnej witalnosci z drugiej. Meduza owija czlowieka swymi rekami-maskami, paralizujac cialo i ducha, zaciska swe duszace kregi coraz ciasniej. Jednak w walce z mocami slonecznego uniwersum ulega.
W malarskim swiecie Barbary Ur zwycieza poetycka sprawiedliwosc, niczego innego nie mozna zyczyc rzeczywistosci …

SABINE WEGNER – Wstep do katalogu wystawy indywidualnej Barbary Ur w Miejskiej Galerii w Esch/Sur/Alzette w Luksemburgu i Muzeum Archidiecezji Warszawskiej w Warszawie 1991. Tlumaczenie: WERONIKA GRABE

JACEK KOTLICA – from catalogue “Barbara Piwarska-Ur – Gallery 8” – SOPOT /Poland/ 1970

According Stephane Mallarme the becomes an artist not only through the observations of nature but also through the contemplation of other painters’ work. And if we look deeper in the sense of this French poet’s idealistic definitioin, we shall discover that the starting point of this argumentation is nature and the final one is culture and art. Dynamic and expressive vision of the world in Barbara Piwarska’s pictures comes partly not only from the fascination of the surrounding world but mainly from the anxieties, feaars and spells of the world of poetic mataphors and symbols. Her surrealistic landscapes – visions lead us into the atmosphere of dream and sommambulic reflexion transformed into the element of colors combined uniformly with its subject.

Seeking for the origins of Barbara Piwarska’s creative inspirations it is worth to recall Marc Chagall’s and other surrealists’ worrks. Though we should remember that the sublimed world of her pictures full of metephors and phoshorescent colors belongs first of all to her. The creative work of her imagination and sensitiveness gave her pictures their own constitution and shape.

JACEK KOTLICA – from catalogue “Barbara Piwarska-Ur – Gallery 8” – SOPOT /Poland/ 1970

JACEK KOTLICA – z katalogu “Barbara Piwarska-Ur – Galeria 8” – SOPOT – 1970

Stephane Malarmé twierdzil, ze malarzem zostaje sie nie poprzez podgladanie natury, lecz poprzez kontemplacje dziel innych malarzy. I jesli glebiej wnikniemy w sens tej idealistycznej definicji francuskiego poety – symbolisty – dostrzegamy, ze punktem wyjscia w tym rozumowaniu jest natura, puntem dojscia – kultura, sztuka.

Dynamiczna, ekspresyjna wizja swiata obrazow Barbary Piwarskiej-Ur wyrasta w czesci z fascynacji otaczajacym swiatem, lecz w glownej mierze – jesli chodzi o jego artystyczny wyraz – z niepokojow, lekow i urzeczen swiatem metafory, poetyckiej przenosni i symbolu. Nadrealistyczne pejzaze-wizje wprowadzaja nas w nastroj snu, somnambulicznej refleksji, czesto nader trafnej i zrecznie przetworzonej w zywiol barw i faktur, jednolicie stopnionych i ich “tematem”.

Szukajac zrodel inspiracji tworczych Barbary Piwarskiej-Ur wypada przywolac dziela Marc Chagalla i surrealistow. Choc pamietac przy tym nalezy, ze wykreowany urzekajaca metafora i fosforyczna barwa swiat obrazow Barbary Piwarskiej-Ur – nalezy przede wszystkim do niej samej: tworcza praca jej wyobrazni i wrazliwosci nadala mu wlasna, smiala konstrukcje i wymiar.

JACEK KOTLICA – z katalogu “Barbara Piwarska-Ur – Galeria 8” – SOPOT – 1970


2014 – The Great Encyclopedia of World Polonia

At the beginning of December 2014. was published “The Great Encyclopedia of World Polonia” / 534 pages/, edited by Prof. Zbigniew S.Piasek. Publishers Foundation “Institute for Education and Development” in Czestochowa /Poland/ and Publishing Polonia University in Czestochowa. The idea is to preserve and Encyclopedia fixation Polish heritage, remaining in exile, and Poles in the country, actively interact with a number of organizations, associations and foundations Polonia. Encyclopedia on the pages 233-238 biogram placed, is a biography, a portrait and four colored reproductionsof works by Barbara Ur Piwarska. On pages 239-245 a portrait, the photograph in the studio at work and the three color reproductions of works by Andrzej Jan Piwarski.

2014 – The Great Enzyklopädie of World Polonia

Am Anfang Dezember 2014 erschienen in “The Great Enzyklopädie of World Polonia” 534 Seiten, von Prof. Zbigniew S.Piasek bearbeitet. Verleger Stiftung “Institut für Bildung und Entwicklung” in Tschenstochau und Verlag Polonia Universität in Tschenstochau. Die Idee ist, zu erhalten und zu Enzyklopädie Fixierung polnisches Erbe, im Exil zu bleiben, und die Polen in dem Land, sich aktiv mit einer Reihe von Organisationen, Vereine und Stiftungen Polonia interagieren. Enzyklopädie auf den Seiten 233 bis 238 Biographie gestellt, eine Biografie, ein Porträt und vier farbigen Reproduktionen von Werken von Barbara Ur Piwarska.

Auf den Seiten 239 bis 245 ist .ein Porträt, das Foto im Studio bei der Arbeit und der drei farbigen Reproduktionen der Werke von Andrzej Jan Piwarski.

2014 – Wielka Encyklopedia Polonii Świata

Na poczatku grudnia 2014 r. ukazała się  “Wielka Encyklopedia Polonii Świata” licząca 534 strony pod redakcją prof.zwyczajnego Zbigniewa S.Piaska. Wydawcy Fundacja „Instytut Edukacji i Rozwoju” w Częstochowie oraz Wydawnictwo Akademii Polonijnej w Częstochowie. Ideą Encyklopedii jest zachowanie i utrwalenie dziedzictwa Polonii, pozostającej na emigracji, oraz Polaków w kraju, aktywnie  współdziałających z licznymi organizacjami, stowarzyszeniami i fundacjami polonijnymi. W Encyklopedii na stronach 233-238 znajduje się biogram, zdjęcie portretowe oraz cztery  kolorowe reprodukcje prac Barbary Ur Piwarskiej. Na stronach 239-245 umieszczono biogram, zdjęcie portretowe, fotografię w pracowni przy pracy oraz trzy kolorowe reprodukcje prac Andrzeja Jana Piwarskiego.